برای ورود به مبحث مقدمتاً تعاریفی از فساد ارائه می گردد:
فساد یک فعل غیر اخلاقی،غیر قانونی
وتقلّب است که باهدف کسب منافع غیر مشروع توسط یک یاچند نفر انجام می گیرد ومی توان آن را بکاربردغیراخلاقی هر امکانات عمومی(دولتی)برای کسب منافع شخصی،انحراف از امانت،درستی از طریق ارتشاء یاتبانی، انجام فعلی مغایر قانون به منطور مساعدت به شخص ثالث درازای دریافت وجه توسط کارکنان دولت تعریف نمود .
همچنین فساد اداری یکی از بیماری‌های مزمن ودرواقع کهنه ترین جراحت اداری تلقّی می شود چراکه پدیده ای همزاد دولت است یعنی از هنگامیکه فعالیّت‌های بشر شکل سازمان یافته به خود گرفتند، فساد اداری نیز درنتيجه تعاملات درونی وتعامل بامحیط از متن سازمان ظهور کرد. فساد پدیده بسیار گسترده تر از کلاهبرداری ودارای ماهیّت چند وجهی است.فساد در اغلب کشورهاموجب آسیب رسانی جدّی به توسعه وپیشرفت شده ودر کشورهای درحال توسعه مانند ایران اهمیّت مبارزه وکنترل آن کاملاً برای سیاستمداران ومردم واضح وآشکار گردیده است.
فساد اداری آثار وپیامدهای زیانباری برای دولت‌ها وحکومت های مختلف دارد ویکی از علل اصلی واساسی سقوط حکومت‌ها ست ومی تواند نظام‌ های سياسی را بصورت بالقوه وبالفعل در هر مقطعی از تاریخ تهدید نماید .یکی از علل فروپاشی تمدن ها نیز فساد بوده است.
با این تعریفات فسادضرر وزیانهایی دارد که عباتنداز: فساداداری مانع رشد ورقابت سالم وباعث عقب راندن تلاش‌ها درراستای کاهش فقر وبی عدالتی اجتماعی،تضعیف اعتقاد ملت‌ها به توانایی خویش وباعث ناامیدی وسرخوردگی نسبت به آینده ای قابل پیش بینی می شود .
پیشگیری ومبارزه بافساد به صورت جدّی مستلزم حمایت قاطع از سوی جامعه وهماهنگی ومشارکت شهروندان می باشد .
لازمه رشد وتوسعه همه جانبه داشتن سازمان‌های سالم وپویاست.ویژگی سازمان های سالم تنها در داشتن سود ومنفعت بالایا کارکنان ومدیران آن نیست بلکه سازمان سالم،سازمانی متشکل از نیروی انسانی خلاّق،سازنده ومتعبّد است که از روحیّه وعملکرد خوبی برخوردار بوده وسازمان راقادر می سازد تابه اهداف خودبرسدوحتّی موجبات ورشد وتعالی جامعه رانیز فراهم آورد.سازمان سالم بانیروهای مانع درونی وبیرونی بطور موفقیّت آمیزی برخورد کرده وآنها رابه طور اثر بخش در جهت اهداف ومقاصد اصلی سازمان هدایت می کند. یکی از این نیروهای بازدارنده « فساد اداری» است.از آنجاییکه افراد ممکن است افراد تحت تاثیر عوامل برون ودرون سازمانی قرارگیرند وجودفساداداری امري اجتناب ناپذیر بوده وجزء لاینفکِّ تمامی سازمان‌ها به ویژه درجوامع درحال توسعه وآسیبی همه جانبه (فرهنگی،اجتماعی،سياسي واقتصادی )است که نه تنها سلامت سازمانی رابه خطر می اندازد بلکه می تواند به متن جامعه نیز نفود کند وجلو رشد وشکوفایی آن رابگیرد .
پس از توضیح وتوصیفاتی از فساد و ضررهای آن در ساختار اداری در نوشتار حاضر راهکارهای مبارزه با فساد اداری به طور اجمال واختصار پرداخته می‌شود.دریک دسته بندی کلی عوامل زیر می توانددر بازدارندگی از فساد اداری مفید وموثر واقع شود :
🔻بالابردن سطح آگاهى های عمومی
🔻اصلاح نظام اداری از طریق جایگزینی شایسته سالاری به جای خویشاوند سالاری ورابطه سالاری.
🔻رشد اقتصادی ومعیشتی کارکنان ومدیران اداری
🔻سیاست زدایی از نطام اداری
🔻نظارت مستمر بر دستگاه‌های اجرایی دولتی وخصوصی
🔻تشکیل سازمان‌های مبارزه بافساد
🔻تعبیه مکانیزم های اطمینان بخش ، هماهنگی، همکاری وتعامل بانهادهای نظارتی وقضایی.
🔻ایجاد مکانیزم های شفاف سازی در سیستم اداری .وموارددیگری ازاین قبیل…
همچنین فسادپیامدهای زیانباری دارد که چند مورد ذیلاً ذکر می گردد:
🔻فساد از طریق خدشه وارد کردن بر سیاست های دولت باعث اتلاف منابع وهمچنین منافع ملی می شود.
🔻فساد مانع از رشد رقابت وموجب خنثی سازی تلاش ها درراستای کاهش فقر و تبعیض وناعدالتی می گردد.
🔻فساد به افزایش هزینه معاملات واخلال درروند تصمیم گیری ها وتصمیم سازی های صحیح منجر می شود .
بنابر موارد پیش گفته لازم می آید با شناسایی علل وعوامل بروز فساد اداری وراهکارهای مبارزه باآن این پدیده راریشه کن نموده تاشاهد جامعه‌ ای سالم وعاری از ناهنجاری‌های اجتماعی و سازمانی باشیم./.