طاهره زینالی / روزنامه نگار<<

16 آذر ماه 1403 ردای استانداری بر تن کرد. می گویند به حکم تربیت خانوادگی، ساده زیست است و از همان دوران نوجوانی مسیر خدمت به خلق و گره گشایی از مسایل هم محله ای ها را در پیش گرفته است.
از انجمن اسلامی مدرسه تا فرماندهی حوزه مقاومت، همواره کوشیده تا با همدلی و نزدیکی با مردم گرهی از مشکلات زمانه خود باز کند. این کوشش «مردم بنیاد» در مرور پیشینه فعالیت های او مشهود است.
به گواه اسناد مکتوب، از اواخر دهه هفتاد، یعنی با آغاز به کار در تراکتورسازی ایران و ادامه فعالیت در استانداری آذربایجان‌شرقی و آلومینیوم هرمزگان تا به امروز، یکی از پرطرفدارترین مدیران حوزه صنعت و توسعه صنعتی به شمار می آید.
بررسی های مکتوبات رسانه‌ها نشان می‌دهد واژه‌هایی چون صنعت، تولید، اشتغال زایی، کارآفرینی، توزیع عادلانه درآمد، عدالت اجتماعی، رفاه قشر کم درآمد و توجه همیشگی به مردم در مشی و برنامه اش، زمینه ساز اعتماد مردم آذربایجان به او شده است.
خصوصیات فردی، برنامه ها و عملکردش در انتخابات مجالس هفتم، هشتم و نهم به محک شایستگی سنجیده شده طوری که هر دوره رای او نسبت به دوره قبل بیشتر شده است.
او در سه دوره‌ نمایندگی مردم آذربایجان‌شرقی بی‌هیچ تردیدی دست روی طرح‌های زیرساختی و توسعه محور گذاشته است.
ایران خودروی تبریز، اتوبوس سازی ها، کامیون سازی‌ها، طرح‌های توسعه صنایع مس، شهر صنعتی بعثت، طرح انتقال آب ارس، تکمیل اتوبان زنجان تبریز، اتوبان تبریز -باکو ، اتوبان تبریز- بازرگانی، اتوبان تبریز- ارومیه، کنارگذرها ، توسعه فرودگاه، قطار سریع السیر تبریز-میانه، مترو تبریز و صدها طرح و پروژه های کوچک و بزرگ زیرساختی منطقه در پیگیری هایش، دائمی و مسئولانه بوده است.
۱۷ سال پیش و در دوران شکوه نگین فیروزه ای آذربایجان در نامه ای ۵ صفحه ای به رییس جمهور وقت، خشکی دریاچه ارومیه را هشدار داده و در همه سخنرانی‌های رسمی، تدبیر برای تغییرات اکوسیستمی در منطقه آذربایجان را با آینده نگری فریاد زد‌ه است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی، وی را یکی از فعال‌ترین نمایندگان آذربایجان در حوزه اشتغال زایی و ارتقای رفاه اجتماعی معرفی کرده و نوشته است او در مدت 12 سال نمایندگی مردم توانست به خوبی حق آذربایجان را از ارتقای صنعتی کشور بگیرد.
او بعد از دوران نمایندگی مردم که خود برای دوره بعدی نام نویسی نکرده؛ پس از طی سلسله مراتب مدیریتی از معاونت تا قائم مقامی وزیر، با معرفی دولت و رای بالای مجلس، وزیر صنعت، معدن و تجارت شده است.
برنامه های کاربردی اش در وزارت صمت و در بحرانی‌ترین سالهای اقتصادی کشور در نبرد با تحریم و خود تحریمی‌ها؛ چرخه تولید و تجارت را در دوره خود رونق بخشیده و بارها در جلسات عمومی و خصوصی مورد تمجید مقام معظم رهبری قرار گرفته است. معظم له از او به عنوان «شخصی اجرایی و پیگیر» نام برده اند.
برنامه هایی چون نهضت ساخت داخل، تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، اصلاح ساختار خودروسازان، تفویض اختیار امورات به استان ها، احیای واحد‌های راکد صنعتی با اجرای طرح رونق تولید، حضور میدانی در استان ها، اهمیت به تشکل های بخش خصوصی، جلوگیری از خام فروشی، تامین مالی تولید، تمرکز بر توسعه صادرات و تلاش در مسیر بهبود فضای کسب و کار او را مورد تحسین اهالی صنعت، معدن و تجارت قرار داده است.
بسیاری از او چهره ای اقتصادی و صنعتی در ذهن دارند اما فعالیتهای اجتماعی ارزنده‌اش در امورات خیریه، فرهنگی و سیاسی او را به یک مدیر کاربلد، مقتدر و شجاع تبدیل کرده است.
این کسی نیست جز «رضا رحمانی» که صد روز قبل با پاسخ مثبت به دعوت دولت وفاق دکترمسعود پزشکیان، قصد دارد عصاره فضایل مدیریتی اش را به کار گیرد تا عامل تحول، توسعه، رفاه، وحدت و وفاق در استانی باشد که دریاچه ارومیه نگین آن و زادگاه رئیس جمهور محبوب دکتر مسعود پزشکیان است.
در آستانه نــــــــــــــــــــــــــــوروز 1404 مصاحبه‌ای را با استاندار آذربایجان‌غربی انجام داده‌یم تا ضمن آشنایی دقیق‌تر با دیدگاه‌های ایشان، مروری بر عملکرد استان طی این صد روز باشد. آن چه در ادامه می خوانید، روایتی صمیمانه از دیدگاه ها و اقدامات رضا رحمانی در پاسخ به سوالات «آوای آزاد» و مهم تر از همه آرزوها و خواسته هایشان برای استان آذربایجان غربی است:

<> خستگی بی معناست

 بیش از ۱۰۰ روز از حضور شما در استان آذربایجان‌غربی گذشته‌است، خسته که نشده‌اید؟

اگر قرار بود خسته شویم که از اول نمی‌آمدیم و مسئولیت را قبول نمی‌کردیم. خستگی بی‌معناست. البته وقتی هدف، خدمت به مردم و رضای الهی باشد، چه‌بسا انگیزه‌ای مضاعف می‌گیری. من خودم را مدیون مردم آذربایجان می دانم و با رای مردم آذربایجان 12 سال افتخار نمایندگی آن ها را در مجلس داشتم و شروع کارم در سپهر صنعتی و اجرایی ایران با اعتماد مردم نقش گرفته است لذا خدمت به مردم آذربایجان را چه در شرق و چه در غرب آن، برای خود یک وظیفه می دانم و از خدمت خسته نمی شوم.
البته کارهای زیادی باید انجام دهیم. راه طولانی در پیش داریم. هم من و هم شما می‌دانیم که چه چالش‌ها و کمبودهایی در استان آذربایجان‌غربی وجود دارد و چه پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی موجود است. همه این‌ها نیازمند تکاپوست.
این استان ظرفیت کار شبانه روزی دارد و حتی فکر می کنم با کار شبانه روزی هم نتوان به همه امور رسید ولی سعی ما این است که بیش‌ترین میزان تحول را در بخش های مختلف استان داشته باشیم. در این فکر هستیم که رویدادهای نهضت تحول در آذربایجان غربی راه بیندازیم و از این مسیر، رویکردی جدید در بسترهای توسعه استان شکل بگیرد.

<> با برنامه آمدم
 پیش از آمدن به استان آذربایجان‌غربی چه تصوری از این استان داشتید؟
بکر است. کارهای دست نخورده زیاد دارد. استانی است که می‌توان منشاء اثر شد و کارهای چشمگیری انجام داد. البته بنده هم در دوره ای که رئیس کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی بودم و هم زمانی که وزارت صمت را برعهده داشتم با مسائل مربوط به این استان مانند دیگر بخش‌های کشور آشنایی داشتم. از طرفی چون نماینده مرکز استان آذربایجان شرقی بودم بالطبع نسبت به مسائل استان آذربایجان غربی از باب همسایگی و ارتباطات متعدد مردمی آگاهی داشتم. البته قبل از قبول مسئولیت استانداری با مطالعاتی که از شاخص های توسعه‌ای استان داشتیم، ضمن شناخت استان، با برنامه آمدم و همین طور دست خالی نیامدم.
یعنی می دانستم برای چه چیزی و با چه هدفی آمده ام. هم شرایط استان را می دانستم و هم از انتظارات دولت و شخص رئیس جمهور از بنده در خصوص استان آگاه بودم. هیچ وقت بحث آزمون و خطا در میان نبود و نیست. علم و آگاهی هم در برنامه ریزی و هم در اجرای اهداف و خواسته ها حرف اول را می زند. این را مطمئناً عملکرد من هم نشان می‌دهد که در هیچ جایگاهی بدون برنامه و شناخت قرار نگرفته‌ام و مسئولیتی قبول نکرده ام.

<> ظرفیت‌های خوب توسعه و سرمایه‌گذاری آذربایجان‌غربی
 شرایط امروز تا چه اندازه با تصورات جنابعالی همخوانی دارد؟
ببینید، بین تئوری تا عمل همیشه فاصله‌ای هست. ممکن است شما تصور درستی هم از چیزی داشته باشید ولی وقتی وارد عمل می شوید سختی های کار برایتان آشکار می‌شود. به نظر من عملگرایی درست در این نقطه به وجود می‌آید. درست در فاصله نظر و عمل. البته در بررسی میدانی وضعیت استان دچار شگفتی نشدم و تقریباً فضای کلی استان چه از لحاظ سیاسی و چه اقتصادی و فرهنگی برایم شناخته شده و ملموس بود.
استان ظرفیت‌های خوبی برای پذیرش توسعه و بویژه سرمایه‌گذاری دارد. این موضوع بعد از حضورم بیشتر برایم نمود عینی یافته است. استان مردمان بسیار خوبی دارد. سرمایه های اجتماعی در این استان بی نظیر است. مرز یک ظرفیت خدادادی برای استان است ولی باید بتوانیم با تغییر نگرش حاکمیت، تجار و مرز نشینان این ظرفیت را به عامل توسعه اقتصادی استان تبدیل کنیم. بنده ضمن نقش سیاستگذاری و هدایتگری که به عنوان استاندار دارم، نمایند قوه مجریه در استان هستم و باید مسائل اجرایی کلان ملی و استانی را با جدیت به پیش ببرم. همین کار را هم داریم با همکاری و هم افزایی نهادها و سازمان های مختلف استان به پیش می‌بریم. امیدورایم شرمنده محبت‌های بیکران مردم نباشیم و برای مردم عزیزمان و جوانان کاری در استان انجام بدهیم.

<> نگاه کلان به توسعه دارم
به عنوان متخصص عرصه صنعت، نسخه شما برای علاج دردهای استان چیست؟اولویت را چه می‌دانید؟

توسعه یک مقوله همه جانبه است. یعنی شما اگر زیرساخت مناسب نداشته باشید، نمی توانید نقشه توسعه مدلسازی کنید. اعتقادم این است همه اندام واره استان باید همزمان رشد کند و توسعه همه جانبه شکل بگیرد. سرمایه هم در صورت وجود زیرساخت، به آن منطقه اقبال نشان می دهد. ما باید این نقشه را درست ترسیم کنیم. در این مدت سرمایه گذاران بزرگی را آوردیم و در نشست های مشترک، ظرفیت‌های استان را برایشان ترسیم کردیم. مقامات بلند پایه هم آمدند و در این مسیر به دنبال توسعه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری دولتی و یا به عبارتی هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری خصولتی‌ها در استان هستیم. از طرفی تلاش می‌کنیم با فعال سازی دیپلماسی اقتصادی و تجاری و تقویت مناسبات تجاری و اقتصادی با کشور‌های همسایه، فعالیت های مرزی را تسهیل کنیم که حل موضوع کامیونداران یکی از این‌ها بود. ما چقدر با ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان ارتباطات و مراوده دیپلماتیک و رایزنی‌های تجاری و اقتصادی داریم؟ بنده برای این موضوع برنامه دارم و در همان روزهای اول کاری به کشور ترکیه سفر کردم. این سفرها و دیدارهای ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی ادامه خواهد داشت و برای استان آذربایجان‌غربی انشاالله منشا خیر و برکت خواهد بود. در کنار این رایزنی‌ها اگر گذرگاه‌های مرزی ما ظرفیت تبادلات تجاری را نداشته باشد تلاش های ما بی ثمر خواهد بود. باید در این زمینه هم کار بشود تا این گذرگاه ها به شکلی واحد مدیریت شوند و برآیند فعالیت شان به نفع استان و کشور باشد که این کار در حال انجام است.
از این دست مثال‌ها خیلی می توان زد. پس برای توسعه استان باید همه بخش های مرتبط را هماهنگ و در راستای تاثیرگذاری بر یکدیگر پیش ببریم. این مهم هم نگاه کلان می‌خواهد. یعنی نگاهی وسیع که همه اجزاء را در کنار هم ببیند و مدیریت کند. با نگاه جزئی که تنها یک یا دو مساله را ببیند و باقی مسائل را نبیند یا نادیده بگیرد، نمی شود کاری از پیش برد. متاسفانه بنده در طول تجربیات ملی که داشتم می دیدم که مدیریت های استانی دچار روزمره گی شده‌اند. چه استاندار و چه مدیران کل فقط به امورات روزانه مشغول بودند و از نگاه کلان به مسائل عاجز بودند. البته که امور جزئی هم مهم است ولی به راحتی این امر را می توان به کارشناسان سپرد و بر عملکردشان نظارت کرد. استاندار باید نگاه کلان به مسائل داشته باشد و مانند رهبر ارکستر بتواند همه اجزا را با هم هماهنگ کند. من احساس می کنم؛ فردی هستم که این نگاه کلان را دارم.

<>انتصابات قلع و قمعی نداشتم
 از وفاق شکل گرفته خودتان در استان رضایت دارید؟

شما اگر صحبت‌های رییس قوه قضائیه و رییس قوه مقننه را که در یک ماه اخیر به استان ما داشتند شنیده باشید، جواب خودتان را خواهید گرفت. اعلام کرده اند؛ همدلی در بین مردم و مسئولین ایجاد شده و آغاز بسیار خوبی داشتیم.
من اول کار هم اعلام کردم؛ از هر کس کار کند و برای استان مفید باشد استفاده خواهیم کرد. سابقه ام هم نشان می‌دهد که هیچ وقت دنبال این جناح و آن جناح نبودم. الان هم نیستم. هر کس به هر جناحی وابسته باشد انتخاب شخصی‌اش هست ولی ملاک بنده برای پیشبرد امور، توانایی و جدیت افراد در کار است البته باید متخصص آن حوزه هم باشد. به همین دلیل اولاً انتصابات قلع و قمعی نداشتم. یعنی یکباره نیامدم همه را تغییر دهم. بررسی کردم و هر کس در کارش اثرگذاری مثبت داشت، ابقا کردم. در انتخاب مسئولین جدید هم ملاکم همان است که عرض کردم. البته گلایه‌ها و دلخوری ها در خصوص انتصابات امری عادی است. شاید من در خصوص توانایی یک فرد نظری دارم که فلان شخص یا فلان نماینده محترم چنین نظری ندارد. این ها جای خود را دارد و می شود با تبادل نظر و اقناع سازی به همدلی و وفاق رسید.

 در تصمیم گیری‌های خود تا چه حد قائل به مشورت هستید؟
من که همه چیزدان نیستم. به قول آن بزرگی که گفته بود: «همه چیز را همگان دانند، همگان از مادر نزاده‌اند» در مدیریت چاره‌ای جز مشورت گرفتن نداریم. من صاحب یک نگاه هستم. شما صاحب یک نگاه و آن یکی یک نگاه دیگر. هر مساله هم متخصصان خودش را دارد. به نظر من اصل نخبه‌گرایی صرفاً استفاده اجرایی از نخبگان نیست. گاهی برخی نخبگان برای شور و مشورت خیلی خوب هستند تا اجرا. برخی هم انسان های عملگرا و اجرایی هستند. ما باید از هر دوی این افراد استفاده کنیم. خوشبختانه جایگاه های مشورت‌گیری خوبی هم در اختیار استاندار است. نمایندگان محترم مجلس که از نزدیک با مشکلات و مسائل حوزه‌های انتخابیه‌شان آشنا هستند. نماینده محترم ولی‌فقیه در استان که از نزدیک با اقشار مختلف مردم در ارتباطند، اتاق بازرگانی و و خانه صنعت، معدن، نهادهای صنفی و خصوصاٌ رسانه ها از جمله جاهایی هستند که می‌توانند به بنده مشورت بدهند و من هم همیشه به دنبال دریافت این نظرات هستم تا تصمیم جامع و درستی بتوانیم بگیریم.

<> تصمیم‌گیر نهایی خودم هستم
در فضای عمومی، آقای قاضی پور به عنوان استاندار سایه مطرح است؛ این را تایید می کنید؟
آقای قاضی پور انسان خوب و مردم دوستی هستند. بنده افتخار داشتم چند دوره در مجلس شورای اسلامی با ایشان همکاری داشته باشم و در دوره ای هم عضو کمیسیون صنعت و معدن بودند و من هم رئیس کمیسیون بودم. همچنان که بنده از نظرات افراد مختلف استفاده می‌کنم نظرات نمایندگان ادوار استان آذربایجان غربی هم برایم مهم است. حتی با دعوت از استانداران سابق آذربایجان غربی و شور و جلسه با این عزیزان از آنها هم در خصوص مدیریت هر چه بهتر استان نظرخواهی کردم و استفاده از این ظرفیت ها را در راستای توسعه استان لازم می دانم.
ولی بنده به عنوان نماینده دولت در استان، خودم را تصمیم گیر نهایی در خصوص مسائل مختلف می دانم و مطمئناً پس از دریافت نظرات کارشناسان و مطلعان، شخصاً و بر اساس مصالح ملی و استانی تصمیم گیری می‌کنم و احدی در این خصوص دخل و تصرفی ندارد.

<> قواره کارتان را بالا ببرید

 آینده را چطور ارزیابی می کنید؟
مهم این است که الان چه کاری انجام می دهیم. سنگ بنای آینده در امروز گذاشته می شود. برای استان برنامه‌های زیادی داریم. جذب سرمایه گذاری یکی از این اولویت هاست که کلید آن زده شده است و تلاش‌ها شروع شده تا فضای اقتصادی استان به سمتی برود که سرمایه‌گذار که از نوع خصوصی و چه دولتی برای حضور در استان تشویق شود. بردن مسائل استانی به سمت میزهای ملی در پایتخت یکی دیگر از اقداماتی است که شروع کردیم و دیپلماسی فشرده ای در این خصوص در حال انجام است. در طی روزهای قبل شاهد بودید که چندین مسئول ملی و همچنین دو رئیس قوه قضائیه و مقننه در استان حضور پیدا کردند. برای گذرگاه‌های مرزی برنامه داریم که هم صاحب مدیریت منسجم واحدی شوند و هم این که زیرساخت های آن توسعه پیدا کنند و تجهیزاتشان به روز شوند. توسعه صنعتی برای استان یک ضرورت است. من در اولین دیدارم با فرمانداران یک سوال مطرح کردم. پرسیدم: «چند کارخانه بالای هزار نفر اشتغال دارید؟ چند تا پروژه هزار میلیاردی دارید؟» اگر ندارید بروید دنبالشان و قواره کارتان را بالا ببرید.
یکی از نخستین دیدارهای من با هیات نمایندگان اتاق های بازرگانی، تعاون و اصناف استان بود. در آن جلسه اعلام کردم که شخص من و کل توان استان در کنار بخش خصوصی است تا این بخش بتواند به راحتی نقش خود را در توسعه استان ایفا کند.
برای تحول در استان سه ستاد مهم را تشکیل دادیم؛ ستاد عالی توسعه آذربایجان غربی، ستاد احیای دریاچه ارومیه و ستاد توسعه فرصت‌های اقتصادی مرز.
همه این کارها و خیلی کارهای دیگر در طی این صد روز برای آینده انجام شده است. اطمینان دارم نقطه عطفی در نمودار رشد استان آذربایجان غربی در شاخص‌های توسعه ایجاد خواهد شد.

<> مدیر رسانه‌گریز نیستم
 جایگاه رسانه در نظر رضا رحمانی چیست؟
رسانه را دماسنج و اصحاب رسانه را رفیق و مشاور خود می دانم و همیشه ارتباطات نزدیکی با اهالی رسانه دارم . بنده مدیر رسانه‌گریزی نیستم. یکی از نخستین جلسات بنده در استانداری در روزهای اول کاریم دیدار با مدیران مسئول نشریات و پایگاه های خبری استان بود. یعنی از همان اول وارد تعامل و همکاری دو سویه مشورتی با رسانه‌های استان شده‌ام. البته باز لازم است وقت بیشتری برای این قشر فرهیخته جامعه بگذاریم و با همه اصحاب رسانه درارتباط باشیم.
قبل‌تر هم گفتم که رسانه ها یکی از مراکز مهم مشورت گیری من هستند. اشرافیتی که رسانه‌ها نسبت به مسائل استان دارند، اگر کامل نباشد، نزدیک به واقعیت است. البته بعضا اغراق‌گویی‌هایی از سوی برخی رسانه‌ها در انتصابات می‌بینم که آن را هم ذات کار رسانه می‌دانم و زیاد حساس نیستم. از طرفی انتظار دارم که رسانه‌های ما به دنبال دو چیز باشند. یک: یافتن مسائل مهم استان، دو: ارائه راهکار در خصوص مرتفع کردن آن‌ها. هر دو باید اتفاق بیفتد. این کارکرد صحیح رسانه است. من و دیگر مدیران استانی هم باید در برابر افکار عمومی و رسانه‌ها پاسخگو باشیم. خوشبختانه دولت چهاردهم هم از همان ابتدا نشان داده که طرف رسانه است و استانداری آذربایجان غربی هم همین سیاست را در پیش گرفته است.

به عنوان سوال آخر، ضمن تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید؛ شما اخیرا در گفتگوی زنده تلویزیونی در پاسخ به سوال مجری برنامه که پرسید اتاقتان زیباست پاسخ جالبی دادید. گفتید:« استانم از اتاقم زیباتر است» آیا فرصت می‌کنید زیبایی‌های استان را ببینید؟
من مدیر پشت میزنشینی نیستم و دوست دارم در بازدیدهای میدانی با مردم در ارتباط باشم و طبیعتا در این بازدیدهاست که به زیبایی‌های خیره‌کننده استانم و مردم مهربان آن پی برده ام. ما تلاش خواهیم کرد بر این زیبایی بیفزاییم و پذیرای گردشگران و مسافران و سرمایه گذاران بیشتری باشیم. من هم از شما و همکاران تلاشگرتان در رسانه وزین «آوای آزاد» و همه خبرنگاران عزیز و زحمت کش استان تشکر و قدردانی می کنم که مهربانانه هوای ما و استان را برای ترقی و پیشرفت دارند. پیشاپیش عید نوروز بر شما و مردم عزیزمان مبارک باشد انشاالله.