دوبئی بؤرکو
کوچه باشی
یاشارین یئنه ده انگی بوشالمیشدی. کوچه باشیندا، دوست‌لاری بیر یئره ییغیب، اونلارا دانیشیردی. بیر ایل ایدی ایشیمیز-پئشه‌میز اولموشدو یاشارین آتاسیندان تعریف‌له‌دیی خاطیره‌لری دینله‌مک. آتام دوبئیدن بونو گؤندریب، آتام اونو گؤندریب. بو ایتالیا مالی‌دی، بو آلمان مالی‌دی، بو نم-هارا مالی‌دی. آلمان مالی اولان‌لاری دا خود وئریب دئییردی؛ - آلماان مالی‌دی هااااا، آلمااااااااااااان!، هله دئیه‌رکن ده ال‌لرینی یوخاری آپاریردی، آشاغی ائندیریردی.
کوچه‌میز چیخماز (بن‌بست) ایدی و کوچه‌ده اون ائو ایدیک و چوخوموزون آتاسی دا ایشچی ایدی. آنجاق بیر ایل اولاردی کی یاشارین آتاسی اونون دئدییینه گؤره یئر اوزونون جنت شهرلریندن بیری اولان دوبئیه گئدیب‌دیر. هئچ کیم بیلمه‌دی اونون نه جور گئتدییینی.
بئله نظره گلیردی کی دونن آخشام چاغی یاشارین آتاسیندان بیر کارتن ور-وساییل گلیب‌دیر. دئییر گؤندری‌لری، دوبئیدن بورایا، پست، بیر هفته‌یه گتیریر. ائله اونا گؤره ده بوگون آخشام چاغیمیزین خبرلری یئنه ده دوبئیدن ایدی. یاشارین هر ییرمی-اوتوز کلمه‌سیندن بیری مئد این فیلان یئر یا دا دوبئیدن گلمه ایدی. او تعریف‌له‌دیک‌جه بیزم ده آغزیمیزین سویو آخیردی. او دئدیکجه بیز ده رؤیالارا دالیردیق. یاشار دوبئیدن تعریف‌له‌ین گونلر، گئجه یاتاندا، من ده یوخودا دوبئیی گؤروردوم. گؤروردوم کی آتام‌لا دوبئیه گئتمیشیک، یعنی آتام اورادا ایشله‌ییر و بیزی ده اورالاری گؤرمه‌یه آپاریب‌دیر. سحرچاغی یوخودان دوراندا ائله داریخیردیم کی یوخوداکی دوبئیه! و سونرا دا بیر نئچه دقیقه‌یه کیمی حالیم پوزغون اولوردو.
- اَه… یئنه ائویمیزده‌یم!
منی بو وضعیت‌ده گؤرن آنام دا عادت اوزره دئیینمه‌یه باشلاییردی:
- دوبئی چیخاردانین آتاسینا نهلت! خالخین اری خاریجه‌ده میلیون-میلیون پول قازانیر، بیزمکیلر ده آج تویوخ کیمی یاتیللار یوخودا داری گؤروللر….
سونرا بیر آز توموب سؤزونون قالانین قاتار-قاتار باشیما یاغدیریردی:
- سن ده آتان کیمی بئشووورسان… او دو با، ائوده لاوشدان سورا هئشزاد تاپیلمیر… بوش بئکار دولانینجا اؤزوین ایش تاپایدین با، نه دوبئییدی….
من ده گؤنو قالین ایدیم. بو سؤزلری او قدر ائشیتمیشدیم کی آرتیق من‌ده، هئچ بیر اثر بوراخمیردی. اؤز-اؤزومه دئییردیم – اوسسون سنه گؤرسه‌ده‌جه‌یم آنا! بیر گون گؤره‌جخسن من ده دوبئیدن سنه ور-وساییل یوللامیشام! سن بیر دؤز!
مکتوب
سئویملی اوغلوم سالام
بیلیرم بیرگون بو مکتوب‌لاری اوخویارکن اولابیلر کی من‌دن اینجی‌میش اولاسان، آنجاق کئچن‌کی یازدیغیم و سنه گؤندرمه‌دیییم مکتوب‌لارداکی کیمی، بونو بیل من سنین اوره‌یین شاد اولسون دئیه بو سیرّی سندن گیزلی ساخلامیشام. دوبئی‌یی من ده سئویرم گؤرم، آنجاق نه یازیق کی گئده بیلمیرم. منیم هئچ پاسپورتوم دا یوخدور و ایندییه کیمی ده اولماییب‌دیر. دوغروسو، بونو، بیر آنان بیلیر، بیر ده آللاه. اوغلوم! بیر گون بیله‌جکسن کی سنین آتان سیزین اوره‌یینیز نه قدر شاد اولسون و دوست-دوشمن ایچینده باش‌اوجا اولاسینیز دئیه، سیزدن یوزلر کیلومئتر اوزاقلاردا گئجه-گوندوز چالیشیر و هئچ واخت قویمایاجاق سیز اونون-بونون یانیندا شرمنده اولاسینیز. آللاها شوکور بورادا ایش چوخدور و بؤیوک بیر کارخانادا چالیشیرام. اومید ائدیرم بیرگون اولسون سن مهندس و یا دوکتور اولاسان و بئله بیر مقام‌دا بو مکتوب‌لاری اوخویاسان و منیم کیمی بیر تیکه چؤرک اوچون اؤز دوغما یوردوندان اوزاق قالمایاسان.
سنه بیر سؤز دئییم. من سن اولان یاشلاردا اولان واخت، دئیه‌ردیم بیر گون اورمودان اوزاق قالسان اؤلرم و همیشه او شهره عشق ایله باخاردیم و اونون عاشیقی ایدیم. هئچ واخت دا اینانماز ایدیم گون او گون اولاجاق کی، اورانی ترک ائتمک زوروندا قالاجاغام. نه دئییم کی، چاره یوخدور و ایشسیزلیک باعث اولدو من دوغما وطنیمی بوراخیب و یاد ائللرین قوناغی اولام.
سیزی سئویرم، اوزاقدان اؤپورم – آتان – بوشهر ۱۳۹۰ یای
ساخلوو
گؤزوموزو آچیب یومانا، هم من هم ده یاشارین خدمت واختی یئتیشدی. نئچه آی اؤنجه‌دن، عسگرلییه گئتمه گونونون تاریخینی بیلدیییمیز گون یئتیشمیشدی و ناحیه‌دن دالیمیزجا گؤندریلر کاغیذین اوزویله پادگانا یوللاندیق. ایکیمیزده، تبریزین شهید قاضی پادگانینا دوشموشدوک. یول‌بویو او قدر خدمت‌دن سونرامیزا برنامه تؤکموشدو کی ذهنیمیزده یئر قالمامیشدی. دوبئیه گئده‌جه‌ییک، یاشارین آتاسینا قوشولاجاغیق، میلیاردر اولاجاغیق، اورادان دا گئده‌جه‌ییک استرالیایا! آنجاق، پادگانین قاپیسینداکی گروهبان نه بیلیردی بیز کیم اولاجاغیق، بیزی گؤرن آن، الیمیزدکی کاغیذلاری دقت‌له گؤزدن کئچیرندن سونرا، سرت بیر باخیش‌لا قاپی‌نین سول الینده یئرلشن بیر سالونا گؤندردی بیزی. گئتمک ایسته‌دیییمز زامان دا اول‌ده آغزیمیزداکی ساققیزی چؤله توللامامیزی ایسته‌دی و سونرادا آجی بیر لحن ایله – بورا خالاز ائوی دئیرا! – دئدی! و چوخ چکمه‌دی کی بیلدیک دوغرودان دا، بورا خالامیزین ائوی دئییل!
سالون‌دا بیزدن قاباق آزی اللی-آلتمیش نفر تازا سربازلیغا گلمیش آدام دایانمیشدی. هامیسی سیرالانمیشدیلار و بیز ده اورا گیرن کیمی سیرایا قوشولدوق. فقط قوشولماغیمیزی بیلدیک. او قدر “اوتور-دور” وئریلدی کی، آیاقلاریمیزدا آددیم آتماغا گوج قالمادی. گون‌باتانا یاخین بیر سروان ایچری کئچیب و اونون دالیجا گئتمه‌ییمیزی ایسته‌دی. سالوندان ائشییه چیخان یئرده، بیر سرهنگ یاشارین قاباغین کسدی و سیرادان ائشییه چیخارتدی. بیز یولوموزا داوام ائتدیک.
بیر ساعات سونرا، یاشار دا بیزی یئرلشدیرن یوردا (آسایشگاها) گلدی. آنجاق اوزو پؤرتموشدو و اَینینده‌کی آغ تی-شرتی‌نین یئرینه بیر کؤهنه‌لمیش سرباز پالتاری وار ایدی. یاشار یاتانا کیمی بیر کلمه ده دانیشمادی.
سحرچاغی اورمودان، پادگانا ساری گلنده، یاشارین اَینینده آتاسی گؤندرمیش تی‌شرت‌لردن بیری وار ایدی، اوستونده ده یئکه حرف‌لر ایله بیر قلب‌ین ایچینده یازیلمیشدی: I LOVE DUBAI
آتا-آنا
آتا-آنامین چیچک‌لری چارتلاییردی منیم خدمت‌دن قورتولان گونوم. بو ۱۷ آیی باش‌تاپدیم، آنام‌لا من نه قدر چوخ بیر-بیریمیزی سئویریک. آتام دا کی یئرینده. خدمت کارتینی آلیب ائوه قاییدان گوندن، آنام باشیما فیرلانیردی و آغزیمی آچان کیمی جانیم! نمنه ایسته‌ییرسن دئییردی.
بو تن‌پرورلیک و تنبل‌لیک منی لاپ پیس اؤیرتمیشدی. ایکی آی ایدی خدمت‌دن قورتولموشدوم و ایشیم-پئشه‌م یا یاتماق ایدی یا دا یاشار ایله کوچه-باجانی دولانماق.
گون‌لرین بیر گونو، بؤیرومدن دؤیولن آغیر بیر تپیک‌له یوخودان ائله پیس دیسکیندیم کی، تایی‌نی هئچ واخت، تجربه ائتمه‌میشدیم. آتام ایدی ووران. آغزیندا سؤیوش قالمادی باشیما یاغدیرماسین. کؤپه‌ی اوغلو لاپ کیچیک سؤیوشو ایدی. ناهار اوستونه کیمی کئی قالمیشدیم و آنام ائشیکدن ائوه قاییداندا بیلدیک کی، آتام ایشله‌د‌‌ییی کارخانا، بیر هفته‌دی باغلانیب و بیز بیلمه‌یک دئیه، آتام سحر چاغ‌لاری یالاندان ایش آدینا ائشییه گئدیر.
ناهار بورنوموزدان گلدی!
یاشار
بابا، هئچ اینانماز ایدیم منیم دوبئیه گلمه‌ییمین قاباغین آلاسان. گون یوخ ایدی، من علی‌نین و اوبیری دوست‌لاریمین یانیندا سندن، دوبئیدن، گؤندردییین پار-پالتارلاردان دانیشمایام. هله قالسین کی همین بو دوبئی تی-شرتیمین اوستونده نه قدر سینه-خیز گئتدیم پادگاندا. آیاغا دوراندا تی‌شرت‌ین یازیسیندان هئچ بیر ایز قالمامیشدی. سن منیم بوتون آرزولاریمی پوزدون بابا! من دوبئیه گلمک ایسته‌ییرم. سحردن آخشاما قدر، ماماما یالوارماق‌دان یورولموشام. نه سنین نؤمره‌نی دئییر نه ده بیر ایپ اوجو وئریر کی سنی گؤرمه‌یه گلم.
بونو دئییم کی من ایش تاپاجاغام و او قدر پوللو اولاجاغام کی هامی منی ال ایله گؤسترسین. دوبئیه گله بیلمه‌سم ده بیرباشا استرالیایا گئده‌جه‌یم. آه …. هانی او گونلر…..
آخشام چاغی
آرتیق بیر آیا یاخین ایدی، یاشار ایله، اورمیه‌ده کارخانا، صنعتی شهرک قالمامیشدی باش چکمه‌یک. یاشار دئییردی آتاسی، تئلفون‌دا آناسینا دئییب، یاشار اورادا ایش تاپسین و منیم یانیما گلمه‌سین. من اؤزوم ده قاییداجاغام اورمویا. بو سؤزو، یاشار بو نئچه گونو اون دفعه دئیینه-دئیینه تعریف‌له‌میشدی.
بیز صنعتی شهرک‌لری و اویان-بویاندا اولان ایش یئرلرینه باش چکمه‌یه گئدن واخت‌لار، یاشار هر سئری بیر جوره پالتار گئییردی و مارک‌لاری‌نین هارا اولدوغونو یئنه ده اول‌کی اشتها ایله وورغولاییردی. من ده، تاناکورادان آلدیغیم ایکینجی ال کؤینک‌لره باخا-باخا قالیردیم.
گون‌لرین بیرینده بیر داها دا ایکینجی نؤمره‌لی صنعتی شهرکینه باش چکمه‌یه گئتدیک. بیر مسیر ترمینال یانیندان تاکسی‌یا مینیب اؤوموزو اوراداکی کارخانالارین بیرینه یئتیردیک. مین بیر اومید ایله کارخانانین قاپیسینا یئتیشدیک. گؤزتچی (نگهبان) قاباغیمیزا گلدی و نه اوچون گلدیییمیزی سوروشدو:
- بویورون؟ نه ایشیییز وار؟
من دانیشانا یاشار من‌دن قاباغا کئچدی:
- آغای نیگهبان بیز ایش دالیجا گلمیشیخ! ایش ایستیردیخ…
گؤزتچی، یاشاری باشدان آیاغا گؤزدن کئچیرتدی و دوداقلارین بوزوب باشین توولادی و میزیلدایا-میزالدایا دئدی:
- هن با، سنه ایشی تؤکوپلر… پاتلئتینه باخ هله…
تقریبا ۵۵-۶۰ یاشی اولان نیگهبان بیر کلمه یوخدو دئییب اوتاق‌لارینا کئچدی. یاشار باخا-باخا قالمیشدی و من گؤزتچی‌نین دالیجا گئدیب او قاپی‌دان ایچری کئچدییینده من ده، دربچه‌دن باشیمی ایچری اوزالدیب دانیشماغا باشلادیم:
- آغا سن آللاه نمنه ایش اولسا گؤره‌ریخ! هر نمنه اولور اوسسون… هارا گئدیریخ یا باغلیدی یا دا دییرلر کارخانا بویون-صاباحدی تعطیل اولا! به بیز نئینییه‌خ؟!!
بو نئینییه‌خی ائله حسرت ایله سوروشدوم کی، کارخانانین نیگهبانی‌نین یازیغی گلدی. بیر آز توماندان سونرا دئدی:
- اوغلوم ایش هاردایدی؟ ایش اولسایدی اؤز اوغلومو گتیردیم دا! فوق لیسانس‌دی!
دربچه‌دن بیر آنلیق باشیمی چیخاردیب یاشارا باخدیم. چؤمبه‌لیب جدول اوسته اوتورموشدو. یئنی‌دن دربچه‌دن باشیمی ایچری سوخوب دئدیم:
- به بیز هارانین کولون باشیمیزا اَلییخ؟
بئیناوا کیشی کدرلی باخیشلارلا منه ساری باخیب دئدی:
- تا زمانی کی هامیمیز چین وساییلی آلیریخ، خاریجه مالیینان پوز وئریریخ گرح ده بو جور یاشییاخ!
دئمه‌یه سؤز تاپا بیلمه‌دیم، باشیمی ساغ اولون دئیه-دئیه دربچه‌دن ائشییه چیخارب، یاشارین یانینا گئدیب من ده چؤمبه‌لدیم.
ایکیمیز ده سس‌سیز قالدیق. نه یاشارین سؤزو وار ایدی نه ده منیم. یاشار آتاسی گؤندردییی بؤرکو باشیندان چیخاریب اوچ-دؤرد مئتیر او یانا تولازلامیشدی. گؤزوم بؤرکه تیکلیدی. او آن‌دا بیر آزمیش ایت بؤرکون یانینا یئتیشیب آیاق‌لارینین بیرینی قالدیریب بؤرکو موردارلاماغا باشلادی.
حسین واحدی – یازیچی