مقابل جریان فساد شهری سکوت نکنید!
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی به روزهای سرنوشت‌ساز خود نزدیک می شود. پس از اعلام لیست تاییدشدگان نهایی و ورود چهره‌های مطرحی چون جواد جهانگیرزاده شاهد افزایش تب‌وتاب انتخاباتی در ارومیه هستیم. در دفتر «آوای آزاد» میزبان جهانگیرزاده، این چهره دیپلماتیک و باسابقه بودیم. آنچه در ادامه می آید حاصل گفتگوی یکساعته ما با جواد جهانگیرزاده است.
آقای جهانگیرزاده شما با 12 سال تجربه نمایندگی مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، مجدد عزم ورود به مجلس را کرده‌اید؛ با چه هدف و برنامه‌ای؟
نماینده مجلس شورای اسلامی وظیفه تقنین و نظارت بر حسن اجرای قانون را برعهده دارد؛ بحث قانونگذاری، هم در صحن علنی مجلس و هم در کمیسیون‌ها پیگیری میشود. بنده در دوره آخر حضورم در مجلس، قائم مقام مرکز پژوهش‌های مجلس بودم. همه طرح‌ها و لوایح پیشنهادی برای بررسی به مرکز پژوهش‌ها ارسال می‌شد. این مرکز در زمان ما دو معاونت اجرایی و پژوهشی داشت که با موافقت ریاست وقت مجلس، مقرر شد ظرفیت پژوهشی مجلس را افزایش دهیم؛ به منظور ایجاد ظرفیت جدید برای کمک به نمایندگان در امر تقنین، یک معاونت تبدیل به چهار معاونت شد. معاونت‌های بررسی‌های حقوقی و سیاسی، اقتصادی و بودجه، فرهنگی اجتماعی و زیرساخت‌ها.
در طرح‌ها و لوایح تلاش داشتم که با بررسی دقیق آنچه که در کشور رخ داده و نیازهای کشور هست، در امر قانونگذاری مشارکت کنم.
بررسی ویدیوهای سه دوره از نمایندگی‌‌ام نشان می‌دهد که تقریبا در ۴۰ درصد جلسات علنی مجلس در خصوص قوانین، لوایح، قانون برنامه و یا معرفی و استیضاح وزرا و همچنین سایر امور داخلی مجلس صحبت داشتم.
سه دوره عضو کمیسیون امنیت ملی و‌سیاست خارجی بودم ، موضوعات بسیار متنوعی در باب قانون نویسی می‌آمد، چراکه میدانید زیرساخت طرح‌ها و لوایح ابتدا به کمیسیون‌ها ارجاع شده و نظر کمیسیون‌ها و مرکز پژوهش‌ها دریافت و بعد به صورت موافق یا مخالف در صحن مجلس بررسی میشود.
در اوایل مجلس یکی از پیشنهادات من طرح تثبیت قیمت‌ها بود که برای اولین حضور در مجلس، کار مهمی بود.
در ارتباط با نظارت بر حسن اجرای قوانین هم در قالب اخطارها، تذکرات و حتی استیضاح وزرا مشارکت داشتم.
ارتباط نماینده با مردم چه میزان در امر تقنین اثرگذار است؟
چه در امر تقنین و چه در بحث نظارت، ارتباط مستقیم نماینده با مردم حوزه انتخابیه می‌تواند در درک واقعیت‌ها و مشکلات موثر باشد. نماینده با شناخت از مشکلات می‌تواند کارسازی کند و راهی بیابد که این امر گاهی با قانونگذاری و گاهی با پیگیری عملکرد دستگاهها است. مثلا در بحث بهداشت و درمان مشکل داشتیم، در سه دوره‌ای که بنده نماینده بودم ساخت و افتتاح بیمارستان قلب سیدالشهدا، ساخت بیمارستان کوثر، افرایش ۳۰۰ تخت بیمارستان امام خمینی(ره) و فاز دوم بیمارستان طالقانی و راه‌اندازی دانشکده داروسازی، دندانپزشکی و بحث آزمایشگاه رفرنس مرکزی را داشتیم.
به صورت مختصر عملکرد خود را بیان کنید.
در بحث پیگیری حقوق عمومی مردم از باب نظارت؛ یک خط انتقال گاز در ارومیه داشتیم و اگر گاز در همدان و یا هرجایی قطع می‌شد اتصال گاز در آذربایجان‌غربی و ارومیه دچار مشکل می‌شد اما با ایجاد خط انتقال دوم ، مشکل قطعی پیاپی گاز ارومیه حل شد.
تا قبل از سال ۸۸ ارومیه فقط دو شهرک صنعتی ۲۲ و ۳۰ هکتاری داشت که شهرک صنعتی شماره ۳، مصوب آخرین روزهای دولت اصلاحات است. یک دانشگاه مادر داشتیم اما با همکاری استاندار وقت، مجوز راه‌اندازی دانشگاه صنعتی ارومیه اخذ شد و در حال حاضر از کارشناسی تا دکتری دانشجو می‌پذیرد که قدم جدی بود.
یک نیروگاه ۲۲ مگاواتی شهید باباساعی را در ارومیه داشتیم، الان با نیروگاهی مواجهیم که ۱۰۰ ها مگاوات برق جدید تولید کند.
راه اندازی راه‌آهن، بازگشایی خیابان شهید سلیمانی، الحاق زمین‌های اطراف به ارومیه، اتمام سد شهرچای یا شروع سد باراندوز و نازلو چای از دیگر کارهای بزرگی بود که البته برخی ها به دلایل زیست محیطی متوقف شد که باید تعیین تکلیف شود.
کلنگ زنی منطقه ویژه اقتصادی سرو که در روزهای اخیر انجام شد، محصول پیگیری‌‌هاییست که مجوز آن در دهه ۸۰ اخذ شده بود.
چند طرح هم مانده مانند سایت ویژه صادرات محصولات کشاورزی، معدن تیتانیوم قره‌آغاج که مجوز آن اخذ شد اما متاسفانه دچار فراموشی شد یا بیمارستان سوانح و سوختگی که با توجه به جمعیت استان باید جزو کارهای اساسی و مبنایی قرار گیرد.
در شهر شاهد تحولات اقتصادی خوبی در حوزه صنعت خصوصی هستیم و حتی در برخی صنایع جزو اولین های کشوریم که این امر بدون حمایت سیاسی ممکن نبود که باید تداوم پیدا کند.
نمایندگی مانند دوی امدادی است باید این چوب و امانت را به دست دیگری سپرد تا بقیه هم بدوند و جدیت به خرج بدهند و مسیر به سرانجام برسد. ما حق بازگشت به عقب نداریم، گذشته، گذشته‌است. باید برای مردم امید ایجاد کنیم، مردم باید بدانند که کار انجام میشود و توسعه اتفاق می افتد تا احساس استغنا و رفاه کنند.
وقتی سفیر ایران در باکو شدم حجم روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان ۱۴۲ میلیون دلار بود در حالیکه بعد از ۴ سال این میزان به ۹۷۰ میلیون دلار رسید که نشان می‌دهد می شود کار کرد؛ البته هم مشکلاتی وجود دارد و هم تنگ‌نظری ها و منفعت‌جویی های شخصی هست که مانع فعالیت میشود که باید آنها را کنار زد و به سر منزل مقصود رسید.
در یکی از سخنرانی های اخیر از لگدمال شدن دموکراسی در مجلس یازدهم صحبت کرده اید، توضیح می دهید؟
مجلس از زمانی که بعد از انقلاب مشروطیت تاسیس شده، تحت عنوان عدالت‌خانه بوده یعنی گم‌شده‌ی مردم بنام عدالت در این ساختمان جست وجو می شد. مجلسی که برآمده از ملت است باید به مردم توجه بیشتری بکند، دولت می‌تواند طرح‌های اقتصادی مختلفی را به اجرا بگذارد اما باید به طبقات ضعیف و محروم بیشتر توجه شود. شما به یکباره قیمت ارز پایه و خرید مواد اولیه را بیش از ۶ برابر افزایش دهید، طبیعی است که محصول با ۶ برابر افزایش به دست مردم می‌رسد؛ مجلس در این خصوص چه اقدامی انجام داده‌است؟!
حرف آقای حاجی بابایی، رییس کمیسیون تلفیق بودجه که بعد از ۴ سال میگوید: «ما هیچ قانونی که بتواند حقوق مردم محروم و ضعیفان را تامین کند، نداشتیم» اعتراف تلخ در ماههای پایانی مجلس یازدهم است بنابراین استراتژی حاکم بر مجلس یازدهم در خصوص مسایل اقتصادی حتما پرانتقاد است. یا وقتی وزیری میخواهد از سوی مجلس بازخواست شود، هیات مدیره‌ی مجلس ماه‌ها نمایندگان را معطل میکند درحالیکه این حق نمایندگان مجلس است. حقوق مصرح در قانون اساسی باید رعایت شود، متعارض با آیین‌نامه داخلی مجلس است، آیا اینها ضربه به دموکراسی هست یا نیست؟
اینکه مجلس متشکل از نیروهای انقلابی است و به تعبیر مقام معظم انقلاب مجلس انقلابی است، شکی نیست اما آیا توانسته از این ظرفیت به نحو شایسته استفاده کند، جای سوال است.
باید از ساختمان دموکراسی صیانت کنیم
شما استراتژی مجلس یازدهم را در دفاع از حقوق عامه قبول دارید؟
طبیعی است که نه؛ اگر بنده کامل قبول داشتم کاندیدا نمی شدم. احساس و اعتقاد من بر این است که بدون نفی زحمات و صدالبته با نگاه انتقادی نسبت به آنچه اتفاق میفتد، اظهارنظر کنیم. بنا نیست هجو کنیم، بنا نیست نفی کنیم، ما ساکنان یک کشتی هستیم، هرکدام از ما زمانی پارو دستمان بوده، حتی زمانیکه پارو از دستمان رفت حق نفی پاروزن قبلی را نداریم اما بنا نیست نقد نکنیم، نقدها به آینده این جامعه و تصحیح رفتارها کمک خواهد کرد.
مرکز پژوهش‌ها می‌توانست یک بازوی مشورتی فوق العاده برای مجلس باشد، الان کجای کار هست؟
اگر مجلس درست عمل نکند دموکراسی در کشور آسیب می‌بیند، در دنیای جدید مهمترین شیوه اداره کشور را دموکراسی می‌دانند ما که نمیتوانیم نفی بکنیم، بنابراین ما باید از ساختمان دموکراسی صیانت کنیم، حق تضعیف آن را نداریم و همانطور که رهبر معظم انقلاب هم فرمودند باید سلایق مختلف باشند، از دیدگاه‌های گوناگون باشد تا به رشد و ارتقا مجلس کمک کند و از این جهت، من مجدد برای انتخابات مجلس نامزد شدم .
نمایندگانی در تراز ملی برای شهرم آرزو میکنم
شایستگی مردم ارومیه داشتن چگونه نمایندگانی است؟
معتقدم نماینده مردم، شخص نیست، مشی هست که شخصیت و ظرفیت مردم را به نمایش می‌گذارد. با توجه به تجربه ۱۲ ساله که در مجلس داشتم، معتقدم مجلس با یک دهم نمایندگان میچرخد، چه اشکالی دارد سه نماینده ارومیه جزو آن ۲۰ – ۳۰ نفر اولی باشند.
انتخاب مردم هر کسی هست باید به آن احترام گذاشت و نباید تضعیف کرد.اما من هم تجربه‌ای دارم و سابقه ای دارم. آماده ام که به عنوان یک نیروی انقلاب این وظیفه را انجام دهم. نه به عنوان نماینده، نه به عنوان کسی که از دریچه سیاست نگاه می کند بلکه به عنوان یک شهروند حق دارم که بگویم در انتخاب خود بیشتر دقت کنیم، بر اساس قانون اساسی کشور می‌تواند چند روز بدون ریاست جمهور و یا وزیر و با سرپرستی اداره شود اما قانون اساسی تصریح کرده که کشور
یک روز هم نباید بدون مجلس باشد. اینکه ۶ خرداد نمایندگان قبل می روند و ۷ خرداد مجلس با نمایندگان جدید شروع به فعالیت میکند نشان از اهمیت مجلس است.
ضرورت پایداری مجلس واقعی، کوشنده، تلاشگر و آگاه در این است که نمایندگان مطلوبی را راهی بهارستان کنیم. نمی‌گویم نماینده مطلوبم اما من هم مطاع خود را آورده‌ام اما طبیعی است که بعنوان یک شهروند داشتن نمایندگان در تراز ملی را برای شهرم آرزو کنم.
کرسی نمایندگی آنقدر جذاب نیست که آدمی به هر دروغ، تهمت و افترا متوسل شود
آذربایجان‌غربی از عقب‌ماندگی در شاخص های توسعه رنج میبرد؛ عدم هماهنگی بین قوا را در این خصوص چه میزان اثرگذار میدانید؟
ناکارآمدی‌ها را نباید پشت نگاههای سیاسی پنهان کرد. حتما ارتباط مثبت بین قوا با هم خیلی خوب است. اما این ارتباط نباید در تحقق حقوق عمومی و خصوصی مردم فاصله بیندازد. این جزو آرمان‌های انقلاب است.
اگر سر ناکارآمدی ها سکوت کنند و‌نبینند حتما کار مردم عقب خواهد افتاد. اینجا نکته مهم این است که مردم مهم‌ترند! و چون مردم مهم‌ترند باید رفاقت ها را کنار گذاشت، صریح‌تر و دقیق تر صحبت کرد. دنبال نفی در این زمان نیستم اما میفهمم برخی‌ها چه اقداماتی انجام می‌دهند! کرسی نمایندگی آنقدر جذاب نیست که آدم به هر دروغ، تهمت و افترا متوسل شود هم آخرت خود را خراب کند و هم ذهنیت عمومی را خدشه‌دار کرده و‌امیدها را ناامید کند.
بهرحال شما ۴ سال با هم کار خواهید کرد اگر مبنا حذف هم باشد، کاری از پیش نخواهید برد؛ اگر شما به عنوان روزنامه‌نگار بر این روابط نقد دارید، من حرف شما را تایید می کنم و خودم هم در مواردی شاهد بودم و معتقدم آسیب‌زده است.
ارتباط بین نمایندگان فعلی بسیار چالش‌برانگیز بوده و درصدد نفی یکدیگرند، آیا این موضوع مسبوق به سابقه بوده و شما نیز تجربه‌ای مشابه داشته‌اید؟
من سه دوره نماینده مجلس بودم و با افراد مهمی کار کردم اما در این سه دوره هیچگاه کلمات نفی‌آمیز علیه هم نشنیدیم؛ چون معتقدم ضرورت کار خوب، وجود وحدت و انسجام بین نمایندگان ارومیه است. البته این به معنای هم‌شکل بودن، یکسان بودن، برخورداری از روش‌های مشابه نیست به این معنی است که باید از ظرفیت‌ها بدرستی استفاده شود. مردم هرچقدر این ظرفیت ها را افزایش دهند مطمئنا به نفع شهر خواهد بود. اینجا مردم باید نسبت به رفتار خود نقادانه نگاه کنند. اینکه فقط نمایندگان را مورد نقد و نفی قرار دهیم منصفانه نیست، از دستگاههای اجرایی غافل شویم منصفانه نیست، از خود اصل انتخاب هم غافل بشیم، منصفانه نیست اگر می خواهیم نقد کنیم باید این سلسله را نقد کنیم.
مهمترین راهکار حفظ شان و جایگاه مجلس، بستن راه فساد است
جایگاه نمایندگی چه امتیازهایی دارد که برخی ها حاضرند برای رسیدن به آن دست به هرکاری بزنند؟
اگر نماینده مشکلات مردم را درک نکند نمیتواند قانونگذاری خوبی انجام دهد. مهمترین راه برای حفظ شان و جایگاه مجلس، بستن راه فساد است، چرا برخی افراد از بستر شورای نگهبان رد می‌شوند ، بخاطر مسائل سیاسی؟! آیا دیدگاه‌های فکری است؟! امکان دارد به شورای نگهبان هم اطلاعات غلطی داده شود و براساس آن تصمیم بگیرد؛ بهرحال باید مسیرهای سو استفاده نه تنها نمایندگان بلکه برای همه کسانی که اندک مسئولیتی دارند، مسدود شود.
برای من نگاه امیرالمومنین خیلی جذاب است؛ اگر کسی جرمی را مرتکب شد چنانچه فرد عادی باشد تلاش میکند تا با پرده‌پوشی، فرد هزینه جرم را بپردازد اما اگر فرد مسئولی باشد، هزینه آن جرم را بسیار بالاتر در نظر میگیرد و میگوید در بازار شلاق بزنید، دور بچرخانید.
اگر این رفتارها انجام شود، از این دست اتفاقات کمتر خواهد شد، معتقدم رخنه های فساد، آثار منفی‌اش بیشتر بوده و هزاران برابر مخرب است.
برای مثال، موضوع شاسی‌بلندها به اعتماد عمومی ضربه زد!
بله، بحث شاسی بلندها واقعا به اعتماد عمومی ضربه زد؛ چه نیازی هست، نماینده نیاز به خودرو دارد که در ابتدای کار به او می‌سپارند تا با آن امور را پیگیری کند. پیشگیری از اینها، امر دشواری نیست اما وقتی شما زیاده‌خواه شدید…
مهم از مردم جدا افتادن هست، نباید از مردم جدا افتاد که اساس انقلاب است. همه سرمایه نظام اعتماد مردم است اگر از بین برود چیزی در کشورداری نخواهیم داشت.اینکه مردم سالیان سال است به رهبران خود اعتماد دارند به خاطر سلوک و رفتار دقیق آنهاست . به تعبیر امیرمومنان ما که مثل آنها نخواهیم بود لااقل تبعیت کنیم.
هنوز موفق به گذر از چالش پرونده فساد شهرداری نشده‌ایم
در صحبت‌هایتان اشاره‌ای داشتید به دیدگاه امیرمومنان(ع) در بحث مبارزه با فساد، موضع خود را در ارتباط با پرونده فساد شهرداری بفرمایید.
اتفاق بسیار مهمی در شهر ما افتاد؛ افکار عمومی دنبال پاسخ مطلوب بودند. نهادهای مسئول به این موضوع رسیدگی کردند. قائل بر این هستم اگر به سمت برخورد با ریشه‌های فساد نرویم کار بزرگی نکرده‌ایم؛ اگر مسئولیت خود را در صیانت از بیت المال انجام ندهیم، کار مهمی انجام نداده‌ایم.
اینکه محلی را سفره خاص کنیم این حتما به آینده انقلاب ضرر خواهد زد، اینکه عده‌ای دور و برما باشند و از سرریز منافع عمومی استفاده کنند حتما محل انتقادات فراوان است، اینکه بخشی از این پول‌ها وارد موضوعات سیاسی مهم مثل انتخابات شود طبیعی است که روند را تغییر خواهد داد.
اما واقعیت این است که از برخی افراد که جایگاه خوبی در بین مردم دارند، سخنان خوب و رفتار خوب نشنیدیم. طبیعی است که نسبت به این موضوع نیروهای انقلابی حساسیتشان بیشتر می شود. گاهی حتی ظرفیت نیروهای انقلابی را به نادرست تحت اشغال خود درمی‌آورند، در این زمینه رفتارهای بسیار پرانتقادی از خود نشان می‌دهند.
به احترام قانون و بعد از صدور این احکام، فرض بر این است که ضابط قانون همه موضوعات پرونده را رسیدگی کرده و قاضی پرونده هم همه موارد را دیده و حکم بر عدالت داده! اما بقیه چه؟ کسی که به عنوان نیروی سیاسی در میان مردم است و مردم از او انتظار دارند واقعیت ها را بیان کند، او چه کار کرده‌است؟ سکوت نیروهای سیاسی در برابر پرونده فساد پذیرفتنی نیست.
چالش بدی را پشت سرگذاشتیم البته هنوز پشت سرنگذاشتیم و درون این چالش هستیم، ضرر آن همه ما و مردم را در برگرفته و خواهد گرفت. به هر دلیل هنوز موفق به گذر از این‌چالش بسیار عمیق نشده‌ایم.