موراکامی، آجی چکمیش واومیدلی بیر یازیچی
حسین واحدی /
هاروکی موراکامی* 1949-جو ایلده ژانویه آیینین 12سینده کییوتو شهرینده دونیایا گلمیشدیر. آتاسی بوت‌پرست کئشیش، آناسی ایسه ادبیات معلمی اولان هاروکی هله گنج یاشلاریندان بَری ادبیاتا مئیل گؤسترمیشدیر. اوشاقلیق دؤنه‌مینی اؤز اثرلرینده تئز-تئز عکس ائتدیرن یازیچی بیر چوخ مصاحبه‌لرینده اوشاقلیقدا آتا-آناسیندان اؤیره‌ندییی گئرچکلرین اونون اوچون وازکئچیلمز اولدوغونو آچیقلامیشدیر. گنج هاروکی گنجلییی‌نین بؤیوک بیر بؤلومونو کوبئ [kobe] شهرینده کئچیرمیشدیر. توکییونون واسئدا بیلیم‌یوردونون ادبیات فاکولته‌سینی بیتیرمیش یازیچی بیلیم‌یوردو ایللرینده اوسلوبیاتین [سبک‌تانیمانین] دَه‌رین سیرّلرینی اؤیرنمیش، چئشیدلی دوغما و خارجی اثرلردن رنگارنگ تصورات‌لار آلمیشدیر. یازیچی گنج یاشلاریندان کیتاب‌لارا، اؤزللیکله ده باتی [غرب] ادبیاتینا خصوصی مئیل گؤسترمیشدیر.
بیر چوخ اثرلرینده بو ماراغی دقت مرکزینه چئویرمیش یازیچی، اؤیرنچی اولارکن ترومان کاپوتئ [Truman Kapote]، کورت وونئقوت [Kurt Vonequt]، فرانس کافکا [Frans Kafka]، کئنزابورو اوئ [Kenzaburo Oe]، یاسوناری کاواباتا [Yasunari Kavabata] کیمی داهی‌لرین اثرلرینه داها چوخ علاقه گوسترمیشدیر. طالعین یول‌لاریندا نجات اومیدی ایله یاشایان موراکامی اثرلری‌نین قهرمان‌لاری سانکی داییمی آختاریشدا‌دیرلار. ایلک باخیش‌دان مختلف کیتاب‌لارداکی قهرمان‌لاری سانکی هر هانسیسا عینیت، اورتاق مقصد آختاریشی بیرلشدیریرمیش کیمی تصورات یارا‌دیرلار. فلسفه-پیسکولوژی ژانرینین بانی‌لرین‌دن ساییلان هاروکی موراکامی 20-جی عصر ادبیاتیندا اؤزونو دوغرولتماغی تام آنلامیندا باجارمیشدیر. هاروکی موراکامی دونیانین باشاباشیندا بیر چوخ اوغورلارا ایمضا آتا‌راق چاغداش ادبیاتا حاضیردا دا اؤز پای‌لارینی وئرمکده‌دیر. ایلک اؤدولونو قونزو ژورنالیندان آلمیش یازیچی سونرا‌دان دونیا مقیاسیندا بیر چوخ اؤدوللر قازانیبدیر.
ایلک اثری اولان «پینبول-1973» 1985-جی ایلده ایشیق اوزو گؤرموش و موراکامی‌نین ویزیت کارتی اولا‌راق معاصر ادبیات چئوره‌سینده یازیچی‌نین آدینی تاریخه یازمیشدیر. موراکامی‌نین ائلئمئنتار [ابتدایی] اشیاء و حادثه‌لردن دَه‌رین فلسفی معنا چیخارماسی اونون دونیادا مشهور اولماسینین سبب‌لرین‌دن بیریدیر. ماراق‌لی‌دیر، یازیچی «پینبول-1973» اثرینی 29 یاشیندا ایکن بئیسبول مسابقه‌سینی ایزله‌یَرکن یازماغا قرار وئریب. کیچیک حجم‌لی اثرلرین‌دن ساییلان «تونی تاکیتانی» اثرینی ایسه یازیچی حیات یولداشی ایله هاوایی آدا‌لارینی گزرکن بیر دو‌لارا آلدیغی، اوستونده بؤیوک «تونی» یازی‌سی اولان سئویملی کؤینه‌یی و ایکینجی دونیا ساواشی دؤنه‌مینده یاشامیش موسیقی‌چی شیزابورو تاکیتانی‌نین حیات یولوندان ایلهاملانا‌راق عرصه‌یه گتیرمیشدیر. ایلک باخیش‌دان اویغونسوزلوق تشکیل ائدن ایکی مفهوم، دیگر طرف‌دن ایسه عرصه‌یه گلمیش گؤزل اثر.
هاروکی موراکامی‌نین بیر چوخ اثرلرینده سوررئالیست ایده‌لرین حؤکم سوردویو آیدین گؤرونور. بیر چوخ مصاحبه‌لرینده یازیچی بیلدیریر، حتی بعضاً اثرلری‌نین اییمسر [خوش‌بین] و یا کوسکون [بدبین] سونلوق‌لا بیتمیش اولماسینا قرار وئره بیلمیر. یازیچی‌نین فیکرینه گؤره هر کس ایسته‌دییی، گؤردویو فورم‌دا رئال‌لیغی اونون اثرلرینده تاپمیش اولا بیلر. موراکامی قئید ائدیر، بیر چوخ حال‌لاردا یازماغا باشلایارکن، اثرین مؤوضوسونو بئله اوّلجه‌دن قرارلاشدیرمیر و یا بیر مؤوضودا یازارکن قلمی اونو تاماماً باشقا جهته یؤنلدیر.
یازیچی‌نین «نوروئژ مئشه‌سی» اثرینده، موراکامی‌نین حیات یولو، خصوصیله ده اؤیرنچی‌لیک دؤنمی غیابی اولا‌راق تصویر اولونور. بو دؤنمده یازیچی‌نین کئچیردیگی حس‌لر، یاشادیغی حاقسیزلیق‌لار، جمعیتین أیری-أکسیک‌لیک‌لری آچیق-آیدین گؤستریلیر. تصادفی دئییل، موراکامی‌یه أن بؤیوک شؤهرتی ده ائله محض بو اثر گتیرمیشدیر. بوندان باشقا موراکامی‌نین گؤزل موسیقی و آشپازلیق بیلیجی‌سی اولماسینی دا خصوصی قئید ائتمک مقصده اویغون اولاردی. بئله اثرلرینده اونون خصوصی یئمک رئسئپت‌لری [دستورالعمل-لری] قهرمان‌لارین دیلین‌دن بیر چوخ حال‌لاردا تقدیم اولونور. بو دا اؤز نؤوبه‌سینده موراکامی‌نین اوزون مدت جاز-بار [Jazz-Bar] صاحبی اولا‌راق خانیمی ایله بیرلیکده کئچیردییی دؤنمین نتیجه‌سی کیمی اؤزونو بروزه وئریر.
موراکامی‌نین اثرلرینی اوخویارکن اوخوجو، معاصر و کلاسیک موسیقی، تاریخ، فلسفه، جوغرافیا، معاصر اینجه‌صنعت نؤو‌لری و دیگر ساحه‌لرده بیلیک‌لرینی، دونیاگؤروشونو گئنیشلندیرمیش اولور. «کافکا ساحلده» اثرینده موراکامی‌نین بؤیوک موسیقی وورغونو اولماسی آیدین گؤرونور. عمومیتله قئید ائتمک اولار، یازیچی‌نین اکثریت تشکیل ائدن اثرلرینده، خصوصیله ده «کَسه‌ین» تریلوژیسینه [اوچ بؤلوملو رومان] داخیل اولان اثرلری‌نین قهرمان‌لاری موسیقی و کیتاب عاشیقی‌دیرلر. بو دا اؤز نؤوبه‌سینده یازیچنین قهرمان‌لارینا وئردیگی بعضی شخصی خصوصیت‌لرین‌دن خبر وئریر. «اثرلریمده هر کس ایسته‌دیگینی تاپا بیلر» دئیه یازیچی چوخ واخت اوخوجولارینا مراجعت ائدیر. اونون اثرلری‌نین معنا درین‌لیگینه قرق اولدوقجا بونون حقیقتن ده بئله اولدوغو آیدین بللی اولور. یازیچی بیر چوخ حال‌لاردا ایکینجی دونیا محاربه‌سی‌نین ماهر بیلیجی‌سی کیمی ده تانینیر و بونو دا اؤز اثرلرینده مهارت‌له قئید ائتمه‌یی باجاریر.
حاضیردا هاروکی موراکامی آمریکاین بیر چوخ اعتبارلی بیلیم‌یورد‌لاریندا نطق‌لرله چیخیش ائدیر و دونیا اوخوجولارینا اؤز تؤهفه‌لرینی وئرمکده داوام ائدیر. موراکامی‌نین اثرلری دونیانین 30-دان چوخ دیلینه ترجومه اولونوب. دونیا مقیاسیندا میلیون‌لارلا اوخوجونون قلبینه یول سالمیش، داخیلی عالمی ایله داییم باریشیقدا اولان یازیچی هئچ واخت شؤهرت آرزوسوندا اولمادیغینی هر زامان‌بی لدیرمیشدیر. حتی مصاحبه‌لری‌نین بیرینده، موخبیرین «ان بؤیوک باشارینیز نه‌دیر؟» سوالینا قیسا اولا‌راق «منیم سئویملی پیشیگیم، وفالی قادینیم و گؤزل اثرلر یاراتماق یئته‌نه‌ییم وار» دئیه جاواب وئرمیش‌دیر.
آچیقلاما:
هاروکی موراکامی [Haruki Murakami] چاغداش ژاپون یازیچی‌سی و ترجومه‌چی‌سی