اگر آرایشگری نمیکردم، حالا مُرده بودم!
طاهره زینالی/ روزنامه نگار>> تصور اینکه در این بازار پررونق زیبایی بانوان، کسی پیدا شود که بدور از روش‌های جدید زیبایی بخواهد در کسب و کارش دوام بیاورد کمی دور از ذهن است اما ملیحه عشقی رضائیه در آرایشگاه خاطره در یکی از کوچه پس کوچه های تنگ و باریک خیابان باکری ارومیه آرایشگاهی دارد که شما را حداقل به 70 سال قبل پرت میکند. کلاه سشوارایستاده، صندلی های فلزی، تلفن سکه‌ای، تعرفه 30 هزارتومنی برای رنگ مو، لوازم کاملا ساده و از همه مهمتر عکس مدل‌های شینیون و کوتاهی مو که بر روی دیوار قاب شده است. شاید همین محیط نوستالژی خیلی ها را مشتری ثابت این آرایشگاه زنانه کوچک و ساده کرده است. البته بیشتر از سادگی و حس خوب فضای آرایشگاه،مناعت طبع و روحیه بالا، چهره دلنشین و ساده ملیحه عشقی دختر 84 ساله ای که 51 سال است زیبایی را به بانوان این شهر هدیه میکند، خاطره را برای بسیاری از بانوان این شهر خاطره‌انگیز کرده است.
همین سادگی آرایشگاه و سن و سال ملیحه عشقی که هنوز عاشقانه و علاقه مند به حرفه و شغل خود در 84 سالگی هر روز ساعت 9 صبح درب خاطره را برای کسب روزی حلال باز می کند و به دور از تقلب و فریب برای رضایت مشتریانش تلاش می کند ما را پای گفت و گو با این آرایشگر کهنه‌کار کشاند.
خودش می دانست با سلیقه نسل امروز فرسنگ ها فاصله دارد؛ از حمایت پدر و مادرش در دهه ۵۰ گفت، وقتی که پدر بدون توجه به اتمسر غالب مخالفت با اشتغال زنان به او اجازه داده که برای فراگرفتن آرایشگری راهی تهران شود. از پشتکارش تعریف کرد که چه طور توانسته دست خالی کسب و کاری راه اندازی کند و از سال ۱۳۵۲ تا به امروز در همین مغازه و همین شغل؛ دوام آورد.
صحبت مان که گل انداخت از حس و حال اولین باری که عروس آرایش کرده بود برایم گفت که هیچ اضطرابی نداشت و پر از شور بود.
وقتی پرسیدم آیا هنوز عروس ها برای آرایش به سراغ او می آیند؟ خندید که « نه دیگه » و دلیل آورد که دیگر نه او توانی دارد برای یک کار سنگین و نه سلیقه عروس ها با کار او همخوانی دارد. آنچه در ادامه می آید گفت و گوی صمیمی « آوای آزاد» با این بانوی سخت کوش است:
خانم عشقی متولد چه سالی هستید و از چه زمانی در این شغل مشغول بکارید؟
متولد ۱۳۱۹ در ارومیه هستم. از سال ۱۳۵۲ در این کار هستم. از همان اول هم در این کار بودم. از ۳۰سالگی در این کار هستم.
چطور شد که به شغل آرایشگری علاقمند شدید؟
واقعیتش از اول هم به آرایشگری علاقه داشتم. قبل از اینکه دوره آموزشی بروم، دخترها و زنان همسایه را آرایش می کردم. تا اینکه با موافقت پدر و مادرم برای گرفتن گواهینامه آرایشگری راهی تهران شدم. سه ماه در تهران نزد عمه ام زندگی کردم تا اینکه مدرک آرایشگری گرفتم.
آن گواهینامه را هنوز هم دارید؟
نه! فکر کنم ۱۲ سال قبل برای تمدید پروانه کسب مجبور به تعویض آن شدم.
اینجا چه خدماتی به مشتریان ارائه می دهید؟
همه کارها را انجام می دهیم از رنگ و کوتاه کردن مو تا آرایش صورت. بخاطر سلامتی مردم تتو یاد نگرفتیم و انجام هم نمی‌دهیم.
با این همه سابقه باید عروس‌های زیادی را آرایش کرده باشید؟
بله. اما تعدادش یادم نمیاد. آخرین عروسی که آرایش کردم مربوط به ۱۰ سال قبل بود.
علت اینکه آرایشگاه خاطره دیگر انتخاب عروس‌ها نیست، چه می‌تواند باشد؟
خب! هم من توان کار سنگین ندارم و هم سلیقه عروس‌های امروز متفاوت شده‌است.
مشتریان شما گذری هستند یا ثابت؟
بیشتر مشتری‌های ما ثابت هستند. بعضی از مشتری‌ها از سال ۱۳۵۲ انتخابشان خاطره هست. هم مشتری میانسال و پیر داریم و هم جوان. نزدیک به۱۰۰ مشتری جوان داریم.
برای به روز کردن مغازه و خدمات تلاشی نکردید؟
بخاطر اینکه در بافت فرسوده و قدیمی شهر هستیم اجازه ساخت و ساز مغازه را به ما ندادند. ما هم با همین شیوه ادامه دادیم تا امروز.
به کسانی هم ارایشگری آموزش داده‌اید که یاد بگیرند و بروند سراغ کسب و کار خودشان؟
بله دو نفر پیش ما آموزش دیدند و برای خودشان آرایشگاه باز کردند. افراد دیگری هم بودند که آموزش دیده و رفته‌اند.
الان گویا همکار هم دارید؟
بله، دو نفر. با هم مشغول بکار هستیم.
از درآمدتان رضایت دارید؟
( با خنده) خداروشکر. هزاران مرتبه شکر؛ درآمد خوب است. از آن زمان که کار کردم. از شغلم راضی هستم. با خانم غلامی هم سالهاست با هم هستیم. مثل خواهریم نه همکار.
با 84 سال سن و این همه تجربه چه توصیه ای برای جوانان دارید؟
جوانان باید حوصله داشته باشند. در کارشان دوام داشته باشند. کار زیاد است فقط باید بخواهند و ادامه بدهند.
خانم عشقی! می خواستم نظر شما را در مورد عمل های زیبایی بپرسم.
معتقدم آنچه خدا خلق کرده نباید دست زد. نباید در مقابل خدا ایستاد. خیلی ها انجام دادند و رضایت ندارند!
با توجه به قرارگرفتن مغازه در کنار خیابان، آیا مزاحمتی برای شما ایجاد نشده است؟
نه خداروشکر طوری رفتار کردم که کسی کاری به من نداشته باشد و در کارم سرک نکشد.
خانم ملیحه عشقی رضائیه قرار است تا کی به این شغل ادامه دهد؟
هر چقدر توان داشته باشم ادامه می‌دهم. از دستم بر نیاد عقب می‌کشم. الان هم بیشتر بخاطر همکارم مجبورم(با خنده). با هم می‌شینم و حرف می زنیم. اگر این شغل را نداشته بودم خیلی وقت بود که مُرده بودم.
شده کسی رو آرایش کرده باشید و راضی نباشد؟
خداروشکر موردی نداشتم که ناراضی باشه.
نرخ های روی دیوار اصلا تناسبی با قیمت‌های امروزی ارایشگاهها ندارد! چرا؟
گرانترین خدمات زیبایی ما ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.
با توجه به اینکه گفتید مشتری جوان هم دارید. برای مدل مو هنوز از این تصاویر قدیمی استفاده می کنید؟
نه. بیشتر مشتری‌ها در گوشی هایشان مدل پیدا می‌کنند و از ما می‌خواهند که آن مدلی کار کنیم.
پیج اینستاگرام دارید؟
(خنده) از این چیزها خبر ندارم. ( گوشی تلفن ثابت روی میز آرایشگاه هم قدیمی و از نوع سکه‌ای بود و یک موبایل ساده نوکیا)
خانم عشقی چرا اسم مغازه را خاطره گذاشتید؟
برای اینکه از شروع کار تا راه اندازی آرایشگاه برای من خاطره بود. از همان روز اول از سال ۵۲ تا امروز. از رضایت پدرم. از دوره ای که در تهران گذراندم؛ همه چیز خاطره بود.
اگر به عقب برگردید باز هم همین راه را ادامه می‌دهید؟
بله؛ حتما همین راه را ادامه می دادم. قبل از آموزش دیدن در تهران هم دخترهای همسایه وقتی میخواستند به عروسی بروند، می آمدند و من دستی به سر و روی آنها می‌کشیدم. از بچگی علاقه داشتم به این شغل. حتی قبل از گذراندن دوره آرایشگری نیز، عروس آرایش کرده‌ام.
ساعت کارتان چطور است؟
از ۹ صبح تا ۱۲ و نیم ظهر معمولا هستیم. بستگی به مشتری دارد. ممکن است تا یک یا دو ظهر هم طول بکشد.
بعد از ناهار و نماز هم تا ساعت ۴ هستیم. که این هم بستگی به مشتری دارد.بعضی روزها ۳۰ تا ۴۰ و حتی۵۰ نفر مشتری داریم. بعضی روزها هم ۲ تا مشتری بیشتر نداشتیم.
از همسر و بچه‌هایتان چیزی نگفتید.
واقعیتش من ازدواج نکردم. الان هم بچه‌های برادرم مثل بچه های خودم هستند. با برادرم با هم زندگی می‌کنیم.
سخن پایانی…
از شما و از خانم خورشید شب( الهام گشاده دل، مدیر مجموعه فروشگاه آرایشی و بهداشتی خورشید شب) که همیشه هوای مرا دارد، تشکر می کنم.
