صنعتی که در تعطیلات شکوفا می‌شود
ستاد تسهیلات سفر استان آذربایجان غربی در پایان فعالیت ۱۹ روزه خود، که مصادف با اولین ماموریت موسمی مرتضی صفری، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بود، با ثبت نمودار رشد در همه شاخص‌ها در ایامی که تصادفات فوتی و جرحی ۱۸ درصد کاسته و امکان زندگی سالم برای حداقل ۱۱۴ شهروند و مسافر جاده‌ها فراهم شده، آنهم زمانیکه تعداد ترددهای جاده‌ای از ۱۰ میلیون به ۱۲ میلیون و با نرخ ۱۷ درصد افزایش نشان می‌دهد، به کار خود پایان داد.
با وجود این، سهم استان ما از گردشگر، در ایام پیک مسافر، مثل تعطیلات نوروز چیست؟
توقف و اقامت، ملاک رشد شاخص‌های گردشگری است، نه عبور!
آذربایجان غربی سالهاست مقصد گردشگری نبوده. در پدید آمدن این وضعیت هم علل طبیعی موثر است، هم عوامل انسانی و مدیریتی.
بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های موجود و ظرفیت‌سازی‌های جدید، می‌تواند زمان توقف و اقامت مسافر را در استان افزایش داده، کارکرد آن را از معبر گردشگری، به مقصد گردشگری تغییر دهد.
انتظار هم نباید داشت میراث فرهنگی به تنهایی از پس همه عقب ماندگیهای این حوزه برآید. میراث، دبیر کارگروهی است که ۳۲ دستگاه و نهاد در آن حضور دارند. اگر تعاملات فرابخشی و بیناسازمانی در استان ایجاد، پشتوانه مدیریت ارشد را نداشته و اختلاف‌نظرهای جزئی و زمانبر و فرصت‌سوز کنار گذاشته نشود، همه تلاشها به ثبت آمارهای فصلی و موسمی محدود شده و روندی پویا و پایدار در رشد شاخص‌های گردشگری ایجاد نخواهد شد.
فقط یک نمونه انسجام‌بخشی به تعاملات سازمانهای دخیل در گردشگری، نوروز امسال، آمارهای قابل توجهی را در کارنامه ستاد تسهیلات سفر به یادگار گذاشت.
اگر یادتان باشد، نوروز ۱۴۰۱، نخستین نوروز بعد از رهایی نسبی مردم از پاندمی کرونا و افزایش انفجاری تعداد سفرها و اقامتها در سراسر کشور بود. نهایت اوج فنر فشرده‌ای که بیش از دوسال، گردشگر حرفه‌ای و آماتور را محدود ساخته بود، ثبت حدود ۵۴ هزار گردشگر و اشغال تنها ۱۷ درصد تخت‌های مراکز اقامتی آذربایجان غربی بود.
با لحاظ این نکته که صنعت هتلینگ، نیازمند فرهنگسازی و عقبه فکری و برنامه‌ریزی همزمان دولت و بخش خصوصی است، اما این رقمی که به نظر می‌رسید اوج استقبال مسافران از مراکز اقامتی باشد، نوروز امسال با ۳۴ درصد افزایش مواجه شد و ۸۲ هزار مسافر را مجاب به اقامت در هتل‌های استان کرد. به لحاظ ضریب اشغال، ما در نوروز ۱۴۰۲ به کف استاندارد اشغال تخت هتلها، یعنی ۳۰ درصد رسیدیم.
در سایر شاخص‌ها هم افزایش آمارها، نشان می‌دهد اداره میراث فرهنگی، انرژی مضاعفی به لحاظ انسانی به کار بسته است.
صفری، مدیر کل استان چندی پیش در گفت‌و‌گو با خبرنگاران گفته بود معاونت گردشگری متبوع‌اش، کلا با ۷ کارشناس اداره می‌شود. برای استانی با ۱۷۰۰ اثر ثبت ملی شده و ۲ اثر ثبت جهانی و صدها تفرجگاه طبیعی و تاریخی، این رقم، یعنی ضرورت حیاتی قطع تصدیگری دولت از حوزه گردشگری و تقویت بعد راهبردی و نظارتی.
طبق آماری که در کارنامه دبیرخانه ستاد تسهیلات سفر آذربایجان غربی ثبت شده، بازدیدهای نظارتی این ستاد از ۲۷۷ بازدید در سال ۱۴۰۱، به ۶۸۶ بازدید در همین ۱۹ روز، یعنی حدود ۳ برابر، افزایش یافته و ثبت تنها ۷ شکایت از ۱ میلیون ۲۰۰ هزار بازدید کننده از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری، ۳۴۳ هزار بازدید کننده از موزه‌ها، ۳۶ هزار بازدید کننده از محوطه‌های جهانی، ۱۰۰۵۶ مسافر ورودی و خروجی از فرودگاهها، ۲۲۳ هزار ورودی و خروجی از پایانه‌های مرزی و در مجموع ورود و خروج نزدیک به ۲ میلیون خودرو در استان، عدد ناچیز و قابل افتخاری است.
همه اینها یک طرف، حضور و همراهی استاندار و تیم دولت در کنار دستگاه متولی یک اتفاق کم نظیر است که هم در محتوای جلسات تخصصی، بازدیدها، مذاکرات و رایزنیها نمود دارد و هم در همین ایام فعالیت ستاد تسهیلات عینیت آن حداقل در چند دستور و هماهنگی و تسهیلگری استاندار معتمدیان و رییس سازمان برنامه و بودجه متجلی شده است.
اولتیماتوم ۱۰ روزه به سرمایه‌گذار تله کابین، دستور تسریع پرداخت تسهیلات سرمایه‌گذار منطقه سیلوانا تا اواخر فروردین، شروع عملیات آسفالت ریزی به راه دسترسی تفرجگاه گلمرز و برنامه‌ریزی جهت سرمایه‌گذاری در این پهنه طبیعی، بازدید از دریاچه اورمیه، باغ وحش و…تنها بخشی از دستاورد حاصل از فضای مفاهمه آمیز حاکم بر صنعت گردشگری استان است.
صنعتی که با همین فرمان، می‌تواند به عنوان ناجی اقتصاد، چشم اندازهای روشنی در تولید ثروت و افزایش درآمد سرانه استان، ترسیم کند.